Fik Meijer (1942) is historicus en hoogleraar Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam met specialisatie in de maritieme geschiedenis, vertaler en schrijver. Hij heeft aan onderwaterarcheologie in de Middellandse Zee gedaan en Klassieke Talen gedoceerd. Meijer heeft vele klassieke werken vertaald en een aanzienlijk aantal boeken geschreven, boeken die zich door een breed publiek uitstekend laten lezen.

Fik Meijer is een begenadig verteller. Zijn nieuwe boek Vreemd volk verschijnt op donderdag 15 februari 2007 , een primeur voor Terneuzen dus!

In Op zoek naar het Romeinse Rijk nemen Fik Meijer en Herman Beliën u mee op een rondreis door de landen rond de Middellandse Zee die destijds het hart van het Romeinse Rijk vormden. Tijdens de reis ontstaat een beeld van de Romeinse cultuur, die van zo grote betekenis is geweest voor de Europese geschiedenis. Beliën en Meijer leggen uit wat er is overgebleven van steden als Rome, Efese, Alexandrië, Carthago en Carthago Nova, en verhalen zij over de archeologen die de belangrijkste opgravingen hebben verricht. Veel aandacht schenken ze aan de schriftelijke bronnen: historische en literaire teksten, inscripties en papyri, genres waarvan telkens enige voorbeelden worden behandeld. Ze schetsen de ideeën van de belangrijkste historici over het Romeinse Rijk en laten zien op hoeveel manieren denkbeelden van toen nog steeds doorwerken in onze normen, waarden, gewoonten en instituties van nu.

Het boek Gladiatoren verschijnt in het jaar 2000 en hierin beschrijft Fik Meijer de gladiatorengevechten en alles wat daarbij hoorde. Gladiatorenshows waren gruwelijk en wreed, maar mateloos populair in Rome. Miljoenen toeschouwers hebben zich destijds vergaapt aan het spel met de dood in de arena.

Kernpunt van het boek is een verslag van een dagvullend programma, maar er komen meer vragen aan de orde. Wat was de achtergrond van de gladiatoren? Welke vooruitzichten hadden zij? Hoe comfortabel zaten de toeschouwers in het Colosseum? Hoe ging het met het Colosseum nadat de spelen waren verboden? Hoe betrouwbaar is het beeld dat door de film Gladiator wordt opgeroepen?

In Vercingetorix, de mythe van Frankrijks oudste held (2004) reconstrueert Fik Meijer aan de hand van Caesars aantekeningen en de archeologische resten in Gergovia, Bibracte en Alesia, de locaties van de belangrijkste confrontaties tussen Romeinen en Galliërs, het verloop van de strijd en de uiteindelijke ondergang van Vercingetorix. Na 1500 jaar te zijn vergeten kwam de verslagen Galliër in de zestiende eeuw weer langzaam tot leven. Zijn mythe begon. Schrijvers, dichters, politici en historici hebben zich in de loop der tijden op hem gestort en hem naast Clovis en Jeanne d'Arc een plaats gegeven in de nationale geschiedenis. Frankrijk heeft Vercingetorix nog altijd nodig.

In Macht zonder grenzen (2005) vertelt Fik Meijer het verhaal van Rome's opgang naar de macht, de bloei van het rijk en de neergang ervan. Hij volgt de oorlogen met de talloze vijanden op de voet en beschrijft veldslagen, politieke intriges, onderlinge machtsstrijd, wreedheid, heldenmoed, eerzucht, onderdrukking en leugens. Maar ook de oorzaken en directe gevolgen van de Romeinse machtsdrang komen aan bod.

Vreemd volk
De ondertitel van het boek luidt: integratie en discriminatie in de Griekse en Romeinse wereld , maar hoe multicultureel wás de oudheid eigenlijk?
De woorden integratie, discriminatie, xenofobie, allochtonen en autochtonen vullen bijna dagelijks de kranten. Dat het Griekse en Romeinse woorden zijn die verwijzen naar een zeer oude vreemdelingenproblematiek is minder bekend. Fik Meijer, onze verslaggever vanuit de oudheid, laat zien dat oude geschiedenis verrassend actueel kan zijn.

Vreemd volk begint bij de elitaire samenleving van de Homerische helden en eindigt in de late Romeinse oudheid. Fik Meijer beschrijft hoe de Grieken volkeren die ze van een afstand kenden langs de meetlat van hun eigen normen en waarden legden. Spartaanse en Atheense burgers discrimineerden buitenstaanders en slaven op een manier die er niet om loog.
Na de verovering van het Perzische rijk door Alexander de Grote werden de Grieken geconfronteerd met de vreemde volkeren waarover hun voorouders zich altijd denigrerend hadden uitgelaten. Spanningen waren onvermijdelijk. Fik Meijer schetst de moeizame integratie van de Grieks-Macedonische elite en de autochtone bevolking.

Ook de Romeinen waanden zich superieur en onderdrukten de onderworpenen. Geleidelijk sleten de scherpe kantjes af en werd Rome een smeltkroes. Vreemdelingen pasten zich aan, maar de autochtone Romeinen bleven zich verzetten.
Ook de problemen die de christenen de Romeinen bezorgden komen uitgebreid aan bod. Het heeft er alle schijn van dat men niet goed raad wist met deze jonge godsdienst. Een meedogenloze machtsstrijd was het gevolg, met een afloop die voor het Romeinse rijk verstrekkende gevolgen had...

De dichter Juvenalis is in zijn satiren heel uitgesproken in zijn afkeuring van de toenemende invloed van ‘buitenlanders' in Rome. Juvenalis schreef op wat velen in Rome dachten. Hoe meer vreemdelingen zich in de stad vestigden, des te luider de kritiek klonk. Hun gewoonten en gebruiken werden met een ongewone felheid bekritiseerd.

‘Ik aarzel niet er recht voor uit te komen
dat ik vooral één mensengroep ontwijk,
de lievelingen van het rijke Rome:
die Griekse droesem,waar die stad van ons
verziekt van is – en veel meer buitenlanders!
Hoe lang al stroomt de Syrische Orontes
hier in de Tiber uit en scheidt een vloed
van taal en mode af, van tamboerijnen,
exotisch fluit- en harpspel en van hoeren
die met een bontgekleurde lintenhoed
bij 't Circus prijken. Ga zelf maar kijken!
Ach Romulus, uw eigen oer-Romeinen (…)